Nam thanh niên bị viêm màng não mủ do não mô cầu

Bệnh nhân đang điều trị tại khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội). Bốn ngày trước khi vào viện, bệnh nhân bị đau họng, ho khan, sau đó sốt 39 độ C, đau đầu và buồn nôn. Đêm 17/4, bệnh nhân được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hưng Yên, trưa hôm sau bắt đầu rối loạn ý thức nên chuyển vào khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Dũng, Phó trưởng Khoa truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh nhân tình trạng nặng, sốt cao, đau đầu, nôn nhiều, xuất huyết ở chân và thân, đặc biệt có dấu hiệu rối loạn ý thức, kích thích vật vã. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị viêm màng não mủ do vi khuẩn não mô cầu.

Bệnh nhân bị viêm màng não mủ, một thể rất nặng của nhiễm khuẩn do não mô cầu. Ảnh: M.T.

Bệnh nhân được cho nằm phòng cách ly, điều trị theo phác đồ viêm màng não mủ do vi khuẩn não mô cầu. Sau 4 ngày, tình trạng sức khỏe tiến triển hơn, người bệnh đã tỉnh táo, còn sốt.

Cũng theo tiến sĩ Dũng, viêm màng não do não mô cầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis) gây nên. Bệnh lây truyền theo đường hô hấp, thường gặp ở lứa tuổi trẻ và có khả năng gây thành dịch. Bệnh thường xảy ra ở nơi tập trung đông người (nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại …), người bị suy giảm miễn dịch hoặc đồng nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Tại nước ta, bệnh lưu hành và được ghi nhận rải rác tại nhiều địa phương, hay gặp vào mùa đông – xuân. Trung bình mỗi năm Việt Nam có khoảng 650 người viêm màng não mủ do vi khuẩn, trong đó vi khuẩn não mô cầu chiếm khoảng 14%. Bệnh thường để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ 10-20%. Tỷ lệ tử vong 8-15%.

Trong cộng đồng, tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng 5-25%. Tỷ lệ này cao hơn tại khu vực ổ dịch.

Điều quan trọng là bệnh nhân cần được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, cách ly để tránh lây lan dịch. Khi nhiễm vi khuẩn não mô cầu, thời gian ủ bệnh 2-10 ngày, thường 3-4 ngày. Bệnh nhân có các biểu hiện sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn, gáy cứng (trẻ nhỏ có thóp phồng), lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao hoặc biểu hiện sốc nhiễm khuẩn…

Thời kỳ lây truyền của bệnh tùy thuộc vào thời gian tồn tại của vi khuẩn não mô cầu ở mũi, họng của người nhiễm khuẩn. Đối với người bệnh, khả năng lây truyền có thể từ vài ngày trước khi khởi phát bệnh cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu.

Đây là bệnh lý nguy hiểm, dễ lây lan nhưng có thể chủ động phòng ngừa bằng văcxin và vệ sinh cá nhân, môi trường sạch sẽ. Vì thế, ngoài tiêm văcxin thì để phòng bệnh, người dân cần thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường. Khi có các biểu hiện như sốt, đau họng, cổ cứng, xuất hiện tử ban trên da (ban màu tím, thâm đen), nôn, đau đầu dữ dội… cần đến ngay cơ sở y tế.

Phương Trang