Ngày 2/5, cô gái bị sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, nổi ban toàn thân. Một ngày sau tri giác lơ mơ dần, gia đình đưa bệnh nhân vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái. Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán bị viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết nghi do não mô cầu nên được chuyển Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương (Hà Nội). Khi đó, cô gái đã hôn mê sâu, có sốc, ban hoại tử nhiều vị trí trên cơ thể.
Tiên lượng bệnh nhân rất xấu, nguy cơ tử vong cao. Ảnh: N.P. |
Kết quả xét nghiệm xác định bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mủ do não mô cầu. Bệnh diễn biến cấp tính nên tình trạng bệnh nhân rất nặng. Hiện bệnh nhân hôn mê sâu, còn sốc, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong cao, nằm phòng cách ly.
Viêm màng não do não mô cầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis) gây nên. Bệnh thường xuất hiện rải rác quanh năm và tăng cao vào mùa xuân. Số ca bệnh không nhiều, nhưng viêm não mô cầu có thể dẫn tới tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng, đặc biệt lây lan qua đường hô hấp nên luôn được cảnh báo nguy hiểm. Bệnh nhân có thể tử vong ngay trong vòng 24 giờ khởi bệnh. Bệnh xuất hiện ở bất kỳ ai, nguy cơ cao ở trẻ em và người già do sức đề kháng kém.
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh diễn tiến rất nhanh, có thể cướp đi sinh mạng của trẻ đang khỏe mạnh chỉ trong vòng 24 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng. Ở thể tối cấp, tỷ lệ tử vong bệnh nhân lên đến 60-70%. Ở thể viêm màng não mủ, tỷ lệ tử vong 30-40% nếu điều trị không kịp thời. Những trường hợp sống sót có thể để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt…
Điều quan trọng là bệnh nhân cần được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, cách ly để tránh lây lan dịch. Bệnh nguy hiểm nhưng có thể dự phòng bằng cách tiêm văcxin.
Trong cộng đồng, tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng 5-25%. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, khi tiếp xúc thông thường người với người sẽ lây truyền qua nước bọt, dịch tiết đường hô hấp, ho, hắt hơi. Vi khuẩn não mô cầu xâm nhập vào cơ thể sẽ gây viêm họng. Với người cơ địa yếu, vi khuẩn tiếp tục lan vào máu đi khắp cơ thể gây nhiễm trùng huyết, viêm màng não. Trường hợp diễn tiến cấp tính, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.
Khi nhiễm vi khuẩn não mô cầu, thời gian ủ bệnh 2-10 ngày, thường 3-4 ngày. Bệnh nhân có các biểu hiện sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn, gáy cứng (trẻ nhỏ có thóp phồng), lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao hoặc biểu hiện sốc nhiễm khuẩn… Biểu hiện này tương tự viêm não, màng não do virus thông thường khác. Bệnh cũng có ban hoại tử trên da nên dễ nhầm với bệnh liên cầu khuẩn. Ngoài ra, bệnh còn khó phát hiện sớm vì biểu hiện ban đầu như viêm họng thông thường nhưng diễn biến cấp tính.