Bộ Y tế ủng hộ phương án hiến máu tự nguyện thay vì bắt buộc

Bộ Y tế đang soạn dự thảo Luật về máu và tế bào gốc. Dự thảo quy định về vận động hiến máu và tế bào gốc; quản lý, sử dụng máu và chế phẩm máu; quản lý, sử dụng tế bào gốc; xuất khẩu, nhập khẩu máu và tế bào gốc. Theo dự thảo luật, nghiêm cấm hành vi ép buộc hoặc cản trở người khác hiến máu, bảo đảm tự nguyện với việc hiến máu. 

Dự kiến Quốc hội cho ý kiến đối với dự án luật này vào kỳ họp thứ 7 năm 2018 và thông qua vào kỳ họp thứ 8 năm 2018.

Mới đây Bộ Y tế có tờ trình về dự thảo gửi Thủ tướng. Theo tờ trình, Bộ Y tế nêu rõ để khắc phục tình trạng thiếu máu phục vụ điều trị bệnh nhân ở các cơ sở y tế, có 2 giải pháp liên quan đến nghĩa vụ công dân là bắt buộc mỗi người hiến máu một năm một lần trừ một số trường hợp không thể hiến máu. Giải pháp thứ hai, hiến máu là tự nguyện kết hợp tăng chi cho hoạt động vận động hiến máu. Giả định số người hiến máu đạt mức lý tưởng là 2% dân số thì một năm Việt Nam có 18,2 triệu người tham gia hiến máu.

Trong tờ trình, Bộ Y tế ủng hộ quy định hiến máu là tự nguyện “do phù hợp với thực tiễn, với pháp luật quốc tế cũng như không gây tốn kém cho Nhà nước và xã hội”. Bộ cũng cho rằng nếu bắt buộc hiến máu sẽ dẫn tới tình trạng dư thừa lượng máu. Các quốc gia có Luật về máu cũng không quy định hiến máu là nghĩa vụ bắt buộc của công dân.

Hiện nay việc hiến máu tại Việt Nam được thực hiện trên cơ sở tự nguyện. Ảnh: N.P.

Hiện nay, việc hiến máu tại Việt Nam được thực hiện trên cơ sở tự nguyện. Trung bình mỗi năm một người hiến máu toàn phần tối đa 4 lần.

Máu và các chế phẩm từ máu là loại thuốc đặc biệt, chỉ được lấy từ người. Các nhà khoa học đã có nhiều công trình nghiên cứu để tìm các chất thay thế máu nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Vì thế, máu người vẫn là nguồn nguyên liệu chính để cấp cứu và điều trị bệnh nhân. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, các nước đang phát triển cần khoảng 2% dân số hiến máu mỗi năm. Việt Nam với khoảng 90 triệu dân mỗi năm cần 1,8 triệu đơn vị máu. Thực tế hiện nay lượng máu thu được chỉ đáp ứng 45% nhu cầu của bệnh nhân ở các cơ sở y tế.

Để giải quyết tình trạng thiếu máu và bảo đảm an toàn truyền máu, Chính phủ các nước đã ban hành Luật hiến máu hoặc các luật khác có liên quan đến hiến máu tình nguyện không lấy tiền. Sau khi luật hiến máu được ban hành, tình trạng khan hiếm máu cho cấp cứu và điều trị ở những quốc gia này đã cơ bản được giải quyết.

Nam Phương