5 bệnh nghề nghiệp y bác sĩ dễ mắc

Theo bác sĩ Nguyễn Viết Hậu, Phó Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, viêm dạ dày cấp là một trong các bệnh thường gặp trong giới nhân viên y tế, đặc biệt là người làm công tác cấp cứu. Do tính chất công việc, y bác sĩ cấp cứu thường xuyên ăn uống không đúng giờ, ăn chiều thay bữa trưa, ăn khuya thay bữa tối, thậm chí còn nhịn đói suốt ca trực. Thường xuyên thức khuya và căng thẳng cũng dễ dẫn đến stress, đây là một trong những yếu tố khiến bệnh dạ dày thường xuyên tái phát và không thể dứt hẳn.

Theo bác sĩ Hậu, bệnh viêm dạ dày có thể phòng ngừa và cải thiện bằng cách giảm căng thẳng, lo âu, ngủ sớm, ăn uống đúng giờ, hạn chế dùng các chất kích thích như cà phê, trà…

Nhân viên y tế là nhóm nguy cơ cao mắc nhiều bệnh mãn tính. Ảnh: TT.

Viêm mũi xoang cũng là bệnh phổ biến của nhân viên y tế, theo giáo sư, tiến sĩ Phạm Kiên Hữu, Trưởng khoa Tai mũi họng Bệnh viện Đại học Y dược. Nếu không được điều trị kịp thời hoặc thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố bất lợi, lặp đi lặp lại, bệnh sẽ tiến triển thành viêm xoang mạn. Những người làm trong môi trường y tế thường xuyên tiếp xúc với mầm bệnh được xem là yếu tố thuận lợi cho bệnh viêm xoang tiến triển.

Để phòng bệnh viêm mũi xoang, bác sĩ Hữu khuyên các nhân viên y tế cần giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, mang khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn. Tăng cường sức khỏe hệ thống miễn dịch bằng việc ăn rau quả, trái cây, chích ngừa đầy đủ, tập thể dục đều đặn, tránh stress.

Giãn tĩnh mạch là một trong những bệnh thường gặp ở những nhân viên y tế phải thường xuyên đứng lâu, theo thạc sĩ, bác sĩ Lê Quang Đình, Khoa Lồng ngực Mạch máu. Đến nay giới khoa học vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh suy giãn tĩnh mạch, song một số nghiên cứu cho thấy nguyên nhân gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc các loại bệnh về tĩnh mạch là tuổi tác, nghề nghiệp, di truyền hoặc mang thai.

Bác sĩ ngoại khoa và điều dưỡng trong phòng mổ thuộc nhóm có nguy cơ cao bị giãn tĩnh mạch, một khi đã bị bệnh sẽ rất dễ diễn tiến nặng. Bác sĩ Đình cho biết bệnh giãn tĩnh mạch có thể phòng ngừa bằng việc thay đổi tư thế trong khi mổ, nếu phải đứng suốt ca mổ kéo dài nên mang vớ y khoa. Chế độ ăn nên có nhiều rau củ, hoa quả tươi, ngũ cốc, tránh bị táo bón, uống đủ nước. Nên mang giày đế mềm, gót thấp, không đi giày cao gót hoặc mặc quần áo quá chật.

Tập những môn thể thao nhẹ nhàng và kê chân cao khi ngủ cũng giúp phòng ngừa bệnh tĩnh mạch. Bác sĩ Đình khuyên mọi người nên tăng cường đi thang bộ, ngồi đúng tư thế, tránh ngồi xếp, gấp chân, nếu quá bận rộn nên tranh thủ vận động tại chỗ. Nếu công việc buộc phải đứng liên tục nên thay đổi tư thế thường xuyên, cố gắng chạy tại chỗ hoặc đứng nhón gót chân liên tục từ 15 đến 20 lần mỗi khi có thời gian rảnh sẽ giúp giảm tải lên hệ thống tĩnh mạch.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Hoàng Danh Tấn, Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa, ghi nhận căn bệnh tiêu hóa phổ biến ở giới y bác sĩ là viêm loét dạ dày tá tràng. Thực tế, nhân viên y tế đảm nhận ca trực ở các bệnh viện lớn thường không có nhiều thời gian, việc ăn uống chỉ diễn ra tranh thủ nên nhai không kỹ, nuốt vội sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày, lâu dần dễ dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng. Do đặc thù công việc, các bác sĩ, điều dưỡng thường làm việc bất kể giờ giấc, nhịp sống không phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể, cộng với căng thẳng kéo dài cũng là nguyên nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng.

Để cải thiện tình trạng trên, bác sĩ Tấn khuyên mọi người nên tập thói quen ăn sáng đầy đủ, tránh bỏ bữa, khi đến bữa mà không thể ăn thì dùng tạm một ít thực phẩm mềm, dễ tiêu như sữa, bánh ngọt và không quên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi thư giãn. Một số người có thói quen làm việc ngay sau khi ăn sẽ rất hại dạ dày. Tốt nhất, sau khi ăn nên dành khoảng 20 đến 30 phút nghỉ ngơi rồi mới làm việc tiếp.

Trong quá trình công tác, Phó giáo sư, tiến sĩ Lê Tiến Dũng, Trưởng khoa Hô hấp, ghi nhận một căn bệnh lây nhiễm nhân viên y tế dễ mắc là lao phổi. Họ phải thường xuyên tiếp xúc với máu, dịch cơ thể của người bệnh trong quá trình phẫu thuật, chăm sóc, lấy máu xét nghiệm, làm thủ thuật… nên dễ nhiễm vi khuẩn từ bệnh nhân lao. Vi khuẩn này có thể sống rất lâu ở môi trường ngoài cơ thể như phòng bệnh, nhà vệ sinh, nơi công cộng, chỉ cần hít phải các giọt bắn khi người bệnh hắt hơi, ho, thở ra là có thể bị nhiễm.

Triệu chứng phổ biến của bệnh lao phổi là sốt, ớn lạnh, thường sốt về chiều, cảm giác mệt mỏi, biếng ăn, sụt cân, ho, khạc đàm có hoặc không, ho ra máu, đau tức ngực, thở khó. Nhiều trường hợp không biểu hiện triệu chứng không rõ ràng, đến khi người bệnh bị suy kiệt nặng, ho máu thì bệnh đã ở giai đoạn nặng, việc điều trị rất khó khăn. Lao phổi có thể phòng ngừa bằng cách tiêm văcxin và giữ gìn vệ sinh tốt.