Phát biểu tại kỳ họp thứ 5 HĐND TP HCM khóa IX ngày 4/7, ông Nguyễn Thiện Nhân dành phần lớn thời gian để nói về vấn đề chính sách dân số ở Việt Nam. Theo ông Nhân, những năm 60 bình quân ở miền Bắc một phụ nữ sinh 6 con, đến những năm 80 giảm còn 3 con và từ năm 2005 đến nay cả nước trung bình mỗi phụ nữ sinh 2 con.
“10 năm liền Việt Nam duy trì mỗi phụ nữ chỉ sinh 2 con, điều này đặc biệt có ý nghĩa. Mỗi gia đình bình quân sinh 2 con, tức khi cha mẹ mất đi thì có hai người con thay thế mình, như vậy gia đình đó ổn định và bền vững về dân số, đóng góp cho đất nước đủ lao động”, ông Nhân nói.
Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại kỳ họp thứ 5 HĐND TP HCM khóa IX. Ảnh: P.T |
Theo ông Nhân, có thời điểm Việt Nam đặt mục tiêu giảm sinh 1,8 con cho một phụ nữ. Tuy nhiên tại Hàn Quốc, Nhật Bản, phụ nữ sinh không đủ hai con về sau dẫn đến khủng hoảng thiếu lao động. Đơn cử như Nhật Bản sau 50 năm duy trì tỷ suất sinh thấp, dân số đã giảm hơn 40 triệu người.
“Sinh nhiều là khổ, sinh ít cũng hại cho đất nước không đủ lao động. Thế giới xem việc duy trì hiệu suất sinh thay thế bình quân mỗi phụ nữ đẻ 2 con là cần thiết cho đất nước phát triển bền vững”, ông Nhân lý giải.
Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cho biết Quốc hội khóa XIV trong nghị quyết phát triển kinh tế – xã hội 2016-2020, về chính sách dân số đã đặt ra hai mục tiêu: duy trì hiệu suất sinh thay thế và khắc phục mất cân bằng về giới tính.
TP HCM là địa phương đi đầu cả nước về cân bằng giới tính song lại có tỷ lệ sinh thấp nhất cả nước, bình quân một phụ nữ sinh 1,46 con.
“Tỷ lệ sinh ở TP HCM tương đương Hàn Quốc và Nhật Bản, nếu kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng thiếu lao động nên cần quan tâm đến chính sách dân số và tăng tỷ lệ sinh”, ông Nhân nói.
Để tăng tỷ suất sinh của TP HCM, ông Nhân đề nghị HĐND xác định lại mục tiêu là tỷ suất sinh thay thế và áp dụng các biện pháp giúp tăng trưởng. “Vợ chồng sinh hai con rồi mới triệt sản”, ông Nhân nói.
Trước đó, tại phiên khai mạc Ban Văn hóa xã hội HĐND TP HCM đã thống nhất với các đề xuất của UBND thành phố trong tờ trình về ban hành chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình giai đoạn 2016-2020. Theo đó, người tự nguyện triệt sản được bồi dưỡng một triệu đồng. Người có công vận động người khác triệt sản được bồi dưỡng 100.000 đồng.
Phường, xã, thị trấn không có người sinh con thứ ba trở lên thì năm thứ nhất được khen thưởng 10 triệu đồng, năm thứ hai liên tục thưởng 20 triệu đồng. Ở cấp khu phố, ấp, được thưởng 1,5 triệu đồng cho năm thứ nhất và 3 triệu đồng cho năm thứ hai.
Theo đánh giá của Ban Văn hóa xã hội HĐND thành phố, giai đoạn 2011-2015, TP HCM đứng đầu cả nước về thực hiện các chỉ tiêu dân số kế hoạch hóa gia đình. Các mục tiêu đạt được là giảm sinh, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba, trên 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại, tỷ lệ phá thai từng bước được kéo giảm. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình vẫn còn chưa bền vững, công tác quản lý chịu nhiều áp lực do dân số đông, nhập cư tăng nhanh, phân bố không đều, thành phố đang đứng trước nguy cơ già hóa dân số.
Trung Sơn