Sức khỏe vàng – trang tin sức khoẻ cho mọi người Sức khoẻ là VÀNG – Sức khỏe cho mọi người
Bác sĩ Hoàng Vũ Quỳnh Trang, chuyên ngành nhi khoa phát triển hành vi, Khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1, là người trực tiếp điều trị cho bé. Cô bé từng bị một người chạy xe ôm sàm sỡ. Mỗi khi gặp những tình huống căng thẳng, bé lại xuất hiện những cơn sang chấn nặng gọi là rối loạn phân ly. Lúc đó cô bé không còn nhận biết xung quanh mà nhìn người đối diện thành lái xe ôm đã lạm dụng mình nhiều năm về trước.
“Có lúc lên cơn xung động ở trường, bé liên tục la hét và đòi đánh, giết cô giáo”, bác sĩ Trang chia sẻ. Trải qua quá trình điều trị tâm lý rất lâu, các cơn sang chấn giảm dần nhưng thỉnh thoảng bé vẫn còn nổi nóng khi gặp stress quá mức.
Một trường hợp đau lòng khác bác sĩ Trang điều trị là bé gái 8 tuổi con của một nữ điều dưỡng. Từ trường về, bé thường có biểu hiện sợ hãi cao độ, luôn nép vào mẹ và không muốn đi học nhưng không chịu nói rõ nguyên nhân khi mẹ hỏi han trò chuyện. Biết con gái thích ăn gà rán, người mẹ thường xuyên dẫn con đi ăn, dành nhiều thời gian tỉ tê tâm sự để rồi phát hiện ra sự thật đau lòng là con nhiều lần bị bảo vệ trong trường sàm sỡ. Bác sĩ đã dành nhiều thời gian điều trị tâm lý, cô bé mới dần nguôi những ám ảnh nặng nề mỗi lần bước chân vào cổng trường.
Mỗi câu chuyện trẻ bị lạm dụng tình dục là một tình huống đớn đau muôn màu muôn vẻ. Một bé gái 13 tuổi ở Tây Ninh được mẹ dẫn đến gặp bác sĩ vì cho rằng con mình có vấn đề “đi đâu cũng nói là bố nó làm bậy với nó”. Kể với bác sĩ khi đã đủ tin cậy, bé cho biết mỗi lần bố đi nhậu về, mẹ bảo người bố toàn mùi rượu nên không chịu ngủ chung mà sai con qua ngủ cùng. Nhiều lần bị bố sàm sỡ trong cơn say, cô bé hồn nhiên đi kể với hàng xóm trong khi người mẹ nhất mực cho rằng con mình nói dối và tỏ ra không hợp tác với bác sĩ.
 |
|
Từ lúc con hơn 2 tuổi, hãy dạy bé “Các vùng riêng tư” để phòng tránh bị xâm hại. |
Trong hàng nghìn ca điều trị tâm lý, bác sĩ Trang vẫn luôn nặng lòng với những trường hợp bị lạm dụng tình dục, cả bé trai lẫn bé gái. Có bé bị chính chú ruột, hàng xóm thân thiết, gia sư… làm hại. Có chú bé hơn 10 tuổi thường xuyên thủ dâm xuất phát từ những lần bị lạm dụng. Không ít bé bị tổn thương vùng kín, trực tràng, rách tầng sinh môn, mắc bệnh đường tình dục cùng những ám ảnh dai dẳng suốt cuộc đời. Từng có người phụ nữ khi trở thành mẹ vẫn không hiểu vì sao từ nhỏ đến lớn luôn sống trong sự thù ghét mà không hề nhận được tình thương của mẹ đẻ. Hỏi ra mới biết cô là kết quả của những lần mẹ bị ông chủ hiếp dâm khi đi giúp việc nhà.
Theo bác sĩ Trang, phụ huynh có thể nhận biết trẻ bị lạm dụng tình dục dựa vào các dấu hiệu chỉ điểm, hành vi. Dấu hiệu tại chỗ như đau chảy máu, sang chấn vùng sinh dục, trực tràng, viêm nhiễm, mắc bệnh đường tình dục. Trẻ có những hành vi về tính dục không phù hợp như mong muốn giao hợp, thủ dâm, muốn hôn môi… Các hành vi chỉ điểm thường gặp là trẻ bày tỏ sợ hãi khi đến môi trường bị lạm dụng, ác mộng và rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống, bị tiểu dầm, són phân. Trẻ thường thay đổi hành vi, kết quả học tập, giận dữ không tương thích với sự việc, dễ kích động, muốn bỏ nhà đi. Không ít trẻ vì đau khổ bị kìm nén mà lạm dụng chất, nghiện ngập, hút thuốc…
Bác sĩ khuyến cáo tùy từng độ tuổi của trẻ mà phụ huynh có những cách giáo dục giới tính phù hợp để trẻ tự biết cách bảo vệ bản thân. Rất nhiều trẻ còn nhỏ, ngây ngô không hề ý thức được mình đang bị làm hại. Bé 3-6 tuổi nên tập cho mặc đồ lót, tắm và thay đồ nơi kín đáo, không để trần truồng chạy khắp nơi. Chỉ cho trẻ những vùng không cho phép người khác sờ chạm, nên có sách báo minh họa để dễ nói chuyện. Dạy trẻ không ở một mình một phòng với người khác giới, dù là người quen, thận trọng khi tiếp xúc với người lạ. Bố mẹ dành thời gian chia sẻ, tâm sự thường xuyên, tạo cho trẻ thói quen kể lại những chuyện mình gặp hàng ngày.
“Cần khuyến khích trẻ nói ra, nhấn mạnh rằng đây không phải là lỗi của trẻ và mọi người luôn ở cạnh để con vượt qua mọi thứ”, bác sĩ Trang chia sẻ. Không ít trẻ vì sang chấn tuổi thơ không được chia sẻ mà bỏ nhà ra đi, trở thành gái mại dâm, bước vào con đường phạm tội…
 |
|
Thông điệp được đưa ra tại một ngày hội dành cho trẻ em để tránh bị lạm dụng tình dục là không đi chơi khuya, không đi chơi với người lạ và thận trọng khi tiếp xúc với người lạ. Ảnh: Lê Phương. |
Bác sĩ Trang cho rằng khi biết trẻ bị lạm dụng hoặc có nghi ngờ, các thành viên gia đình cần phối hợp chặt chẽ, không trốn tránh, dằn vặt hoặc đổ lỗi cho nhau. Đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt để điều trị về thể chất và nâng đỡ về tâm lý kịp thời. Trường học nên có tham vấn tâm lý học đường, xã hội cần có sự chung tay để phòng tránh cũng như giải quyết khi xảy ra vấn đề. Cần sự liên kết chặt chẽ giữa y tế, pháp luật, tâm lý, nhân viên xã hội… khi điều tra sự việc để trẻ khỏi phải khơi nhắc chuyện đau lòng nhiều lần.
Lê Phương
