Sau bữa tiệc tất niên thịnh soạn tại nhà, người đàn ông 56 tuổi đau vùng trên rốn. Nghĩ bị đau dạ dày bình thường, ông tự mua thuốc uống và tiếp tục tham gia tiệc tùng. Năm ngày sau, bụng đau nhức dữ dội nên ông vào cấp cứu tại Bệnh viện Bình Dân.
Kết quả kiểm tra phát hiện bệnh nhân bị viêm tụy cấp, chỉ số men tụy gấp 20 lần bình thường, vùng thân tụy đã hoại tử. Bệnh nhân có dấu hiệu suy thận, vô niệu, phải hồi sức tích cực, bồi hoàn nước điện giải và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Sau năm ngày theo dõi chặt chẽ, chạy thận lọc máu và điều trị ức chế men tụy, nam bệnh nhân mới qua giai đoạn nguy hiểm.
Bác sĩ Lê Hữu Phước thăm khám người bệnh đang hồi phục. Ảnh: T.N |
Tương tự, người đàn ông 57 tuổi tại TP HCM cũng nhập viện cấp cứu sau tiệc rượu đầu năm. Bệnh nhân đau bụng dữ dội kèm nôn ói nhiều lần. Vùng tụy viêm đã có dấu hiệu hoại tử, biểu hiện suy thận, dọa sốc nhiễm trùng nhiễm độc. Trải qua 10 ngày điều trị, tình trạng suy thận mới khôi phục. Tụy bị tổn thương nhiều, bệnh nhân có nguy cơ đái tháo đường về sau do hoạt động tiết insulin bị ảnh hưởng.
Bác sĩ Lê Hữu Phước, Phó Khoa Gan Mật Tụy, Bệnh viện Bình Dân cho biết tuyến tụy có chức năng nội tiết, tiết hormone insulin và glucagon để giữ ổn định lượng đường trong máu. Đây vừa là cơ quan ngoại tiết, tiết ra các men tiêu hóa thức ăn. Tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men này hoạt hóa trước khi đổ vào ruột non. Men tụy sẽ tấn công chính tuyến tụy, gây tổn thương, viêm hoại tử và có thể đe dọa tính mạng.
Viêm tụy cấp là một cấp cứu cần được can thiệp gấp để tránh viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng và lan sang các bộ phận khác. Chất độc cũng có thể đi vào máu gây hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan bên ngoài ổ bụng.
Trong 30 trường hợp cấp cứu trong hai tuần dịp Tết vì viêm tụy cấp, có những người bệnh bị tái phát do ăn quá nhiều dầu mỡ, chất đạm, uống rượu, bia. Theo bác sĩ Phước, đối với người bệnh viêm tụy, việc tiết chế trong dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt rất quan trọng. Viêm tụy mạn tính hiện vẫn chưa thể điều trị triệt để và có xu hướng diễn tiến ngày càng nặng thêm, làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống người bệnh.
Trong hầu hết trường hợp, viêm tụy là do sỏi đường mật, uống rượu bia. Viêm tụy cũng có thể do dùng thuốc, bệnh lý tự miễn, nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn chuyển hóa và tổn thương tụy sau phẫu thuật ổ bụng. “Hơn 70% người bệnh viêm tụy mạn tính là do rượu. Do đó nếu có triệu chứng đau bụng cấp sau khi uống rượu bia, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị sớm”, bác sĩ Phước nhấn mạnh.