Sở Y tế TP HCM ngày 10/5 gửi báo cáo đến Bộ Y tế về việc tiêu hủy 19.997 viên thuốc Tasigna được viện trợ đặc trị ung thư máu hết hạn. Theo Sở, tổng thời gian từ lúc bệnh viện tiếp nhận thư đồng ý tặng thuốc của nhà tài trợ đến khi hoàn tất thủ tục là 13 tháng 8 ngày. Trong đó thủ tục qua lại giữa bệnh viện và nhà tài trợ ở giai đoạn đầu mất 4 tháng 11 ngày. Thời gian Sở Y tế xử lý hồ sơ mất 21 ngày. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố xử lý hồ sơ mất 3 tháng. UBND TP HCM giải quyết hết 10 ngày làm việc. Còn lại là thời gian bệnh viện và công ty làm thủ tục nhập kho.
6 giai đoạn trong 13 tháng 8 ngày hoàn tất thủ tục nhận thuốc viện trợ
“Do lần đầu tiếp nhận nhận thuốc viện trợ có điều kiện nên các chuyên viên còn lúng túng, dẫn đến chậm xử lý hồ sơ nhận thuốc viện trợ 3 ngày”, Sở Y tế giải thích. Bệnh viện cần kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong lập kế hoạch và dự trù lượng thuốc xin viện trợ, không nhận thuốc có hạn dùng ngắn. Theo Sở, khi ký hợp đồng tham gia chương trình này, bệnh viện không xác định rõ chủ sở hữu lô thuốc là của bệnh viện hay của nhà tài trợ nên bệnh viện không thể tự quyết định khi biết số thuốc tồn kho khá lớn.
Bác sĩ Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM cho biết theo chương trình GIPAP từ năm 2005, khoảng 700 bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu mạn dòng tủy được viện trợ miễn phí hoàn toàn thuốc Glivec. Đến cuối tháng 7/2013, khoảng 200 người bệnh kháng thuốc Glivec cần được điều trị tiếp tục bằng thuốc Tasigna hoặc ghép tế bào gốc tạo máu để duy trì sự sống.
Nếu điều trị bằng Tasigna, bệnh nhân phải trả khoảng 1 tỷ đồng mỗi năm. Công ty dược đồng ý viện trợ thuốc theo chương trình Tasigna Copay nếu bệnh nhân đồng chi trả 10%, tức 100 triệu đồng. Sau thời gian bệnh viện đàm phán, số tiền đồng chi trả còn 42 triệu đồng, bệnh nhân được miễn phí 11,5 tháng thuốc. “Người bệnh phải mua 0,5 tháng thuốc đầu tiên khoảng 42 triệu đồng này, hóa đơn thuốc gửi ra nước ngoài phê duyệt thì mới được tham gia chương trình, nhận miễn phí 11,5 tháng thuốc còn lại”, bác sĩ Dũng phân tích.
Bệnh viện dự kiến nhập viện trợ 309 hộp với 34.608 viên thuốc cho khoảng 50 người bệnh đủ điều kiện tham gia điều trị. Đây là nơi đầu tiên trong cả nước đề xuất nhập nên thủ tục kéo dài, lúc nhập kho lô thuốc trên thì hạn sử dụng thuốc chỉ còn 10 tháng. Lúc này chỉ 26 bệnh nhân có khả năng đồng chi trả để điều trị, không phải 50 như kế hoạch. Nhận thấy khả năng tồn kho, 6 tháng trước khi thuốc hết hạn bệnh viện tổ chức nhiều cuộc họp với nhà tài trợ, đưa ra các giải pháp để tránh lãng phí nguồn thuốc như đề xuất miễn phí luôn 42 triệu đồng cho bệnh nhân, mở rộng chương trình cho các bệnh nhân khác tham gia… nhưng không được sự chấp thuận. Công ty dược chấp nhận hủy thuốc và thiệt hại về phía công ty trị giá hơn 3,86 tỷ đồng thời điểm 2015.
Thuốc Tasigna dùng để trị bệnh bạch cầu mạn dòng tủy tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM. Ảnh: T.P |
Bác sĩ Dũng khẳng định không có tình trạng thiếu thuốc cho người bệnh sử dụng. Trước khi lô thuốc hết hạn, bệnh viện đã nhận được lô thuốc mới nên tất cả người bệnh tham gia chương trình đều được cấp phát đầy đủ. Dù phải bất lực hủy bỏ thuốc nhưng sự việc đã mở ra nhiều cơ hội cho bệnh nhân Việt Nam. Trước mắt đã cứu được 26 người bệnh sử dụng kịp thời thuốc ở thời điểm đó. Ngày 1/1/2015, nhà tài trợ và Bộ Y tế đã mở chương trình VIPAP 2. Bệnh nhân nếu đã có đăng ký bảo hiểm liên tục trên 3 năm sẽ không phải trả 42 triệu đồng nữa mà được sử dụng thuốc Tasigna miễn phí, trong đó bảo hiểm trả 40%, công ty trả 60%. Bệnh nhân không có bảo hiểm hoặc chưa đủ thời gian đăng ký bảo hiểm 3 năm sẽ chi trả 4% theo chương trình Tasigna Copay. Hiện có 154 bệnh nhân dùng thuốc Tasigna, hiệu quả điều trị tương đương phương pháp ghép tế bào gốc tạo máu.
“Khi nhận thuốc viện trợ đều có những ràng buộc và kiểm soát chặt chẽ, vỏ thuốc sau khi bệnh nhân dùng cũng phải thu gom. Trên tinh thần viện trợ nhân đạo, khi tiếp nhận nhân viên bệnh viện phải chấp nhận làm thêm giờ, gửi báo cáo bằng tiếng Anh ra nước ngoài, quản lý bệnh nhân sử dụng… mà không có thù lao”, bác sĩ Dũng chia sẻ.
Thanh tra TP HCM công bố 19.997 viên thuốc Tasigna 200 mg trị ung thư máu được nước ngoài viện trợ cho Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM phải hủy bỏ vì hết hạn sử dụng vào năm 2015. Đây là chương trình viện trợ có điều kiện đầu tiên nên thủ tục kéo dài, bệnh nhân dùng thuốc ít hơn một nửa so dự trù lúc mua thuốc.
Sở Y tế TP HCM đã làm việc với nhà tài trợ là Công ty Dược Novartis Việt Nam vào ngày 8/5 và đợi văn bản giải trình từ phía công ty. Thời điểm sản xuất của lô thuốc Tasigna viện trợ là tháng 6/2013 và hạn sử dụng tháng 5/2015. Bệnh viện Truyền máu huyết học TP HCM nhận được thư tặng thuốc vào ngày 15/7/2013, sau khi thuốc sản xuất 1 tháng. |
Lê Phương