Thảm họa máu nhiễm độc khiến hàng nghìn người tử vong

Colin Smith chỉ mới 7 tuổi khi qua đời vì AIDS và viêm gan C do nhận máu nhiễm bệnh từ một tù nhân Mỹ. Hơn 25 năm trôi qua, bố mẹ cậu bé vẫn phẫn nộ khi nhớ lại những ngày chứng kiến con trai “sống trong địa ngục”. Thế nhưng, không chỉ mình Colin rơi vào bi kịch ấy. Ít nhất 2.400 người Anh đã tử vong do vụ bê bối máu nhiễm độc xảy ra cách đây 2 thập kỷ.

Theo Guardian, từ cuối thập kỷ 1970 đến đầu những năm 1980, hàng nghìn bệnh nhân rối loạn đông máu ở Anh đã nhận hoặc mua máu nhiễm HIV và viêm gan C mà không hề hay biết. Năm 2015, Bộ Y tế Anh ước tính hơn 30.000 người có thể đã mắc viêm gan C nhưng chỉ 6.000 trường hợp được xác minh danh tính. Bên cạnh đó, hơn 1.500 ca nhiễm HIV. Đến nay, 2.400 bệnh nhân đã tử vong.

Ảnh: PA.

Lý giải nguyên nhân máu truyền nhiễm độc, các nhà điều tra cho biết giai đoạn 1970, các công ty dược phẩm nhận thấy có thể điều trị cho bệnh nhân rối loạn đông máu bằng “các yếu tố tập trung”. Cụ thể, họ lấy yếu tố đông ra khỏi huyết tương rồi đóng băng khô cho chúng thành bột, từ đó đem đi sử dụng để hạn chế những cơn đau dữ dội cùng nguy cơ tổn thương nội tạng.

Nhu cầu quá lớn, các công ty này phải tìm đến nguồn cung cấp máu ở Mỹ. Không may, máu của tù nhân và con nghiện bị trộn lẫn khiến hàng loạt yếu tố VIII chiết xuất từ máu hiến tặng nhiễm độc.

Đầu thập kỷ 1980, chính phủ Anh thừa nhận máu dùng cho bệnh nhân rối loạn đông máu đã nhiễm virus HIV nên ngừng thu mua toàn bộ sản phẩm chưa qua xử lý nhiệt. Tuy nhiên, các nhà vận động tung ra nhiều bằng chứng cho thấy Bộ Y tế Anh đã biết hoặc nghi ngờ máu không đảm bảo chất lượng từ năm 1983 song vẫn tiếp tục để bệnh nhân sử dụng.

Janet Smith, mẹ Colin khẳng định giới chức nước nhà nhận thức rõ nguy cơ ngay từ đầu mà làm ngơ. “Con sinh vào năm 1982 và đáng lẽ không bao giờ bị nhiễm độc”, người phụ nữ đau xót. “Cả đời con chỉ xoay quanh bệnh viện, thuốc men mà thôi”. Do truyền yếu tố VIII, Colin nhiễm HIV khi mới 3 tuổi rồi qua đời năm 1990 vì AIDS. Lúc ấy, cậu bé chưa tròn 8 tuổi nặng vỏn vẹn 6 kg,

Một năm sau ngày Colin qua đời, các nhà vận động đe đọa đưa chính phủ ra tòa. Cuối cùng, mỗi bệnh nhân HIV được bồi thường 60.000 bảng. Trong khi đó mức độ lây nhiễm viêm gan C không hề được phát hiện cho đến nhiều năm sau.

Năm 2007, hai chính trị gia Alf Morris và Jeffrey Howard Archer tiến hành một cuộc điều tra độc lập. Trong vòng 2 năm, họ giúp đưa ra ánh sáng những cuộc đời bị tàn phá do từng được truyền loại máu nhiễm độc này. Các bộ trưởng bị công chúng chỉ trích mạnh mẽ vì từ chối đưa ra bằng chứng. David Owen, Bộ trưởng Y tế những năm 1970 cho biết ông rất thất vọng vì phần lớn tài liệu liên quan vụ bê bối đã bị phá hủy hoàn toàn. Năm 2009, ông Archer gọi scandal máu nhiễm độc là “thảm kịch nhân loại” đồng thời yêu cầu chính phủ bồi thường một cách công bằng cho các nạn nhân.

Sau 25 năm, bê bối máu nhiễm độc vẫn chưa đi đến hồi kết. Ngày 11/7/2017, chính phủ Anh tuyên bố sẽ tổ chức điều tra công khai về vụ việc. “Bao năm qua, bệnh nhân rối loạn đông máu cùng gia đình đi tìm kiếm sự thật”, Reuters dẫn lời Liz Carroll, Giám đốc điều hành Hiệp hội Bệnh nhân Rối loạn Đông máu. “Cuối cùng, họ cũng có cơ hội nhìn thấy công lý”.