WHO khuyến cáo Việt Nam tăng thuế 5.000 đồng một bao thuốc lá

Chiều 31/5, Bộ Y tế tổ chức mittinh hưởng ứng Ngày thế giới không khói thuốc. Nạn hút thuốc lá đang giết chết hơn 7 triệu người thế giới mỗi năm, trong đó gần một triệu ca tử vong gây ra bởi các bệnh do hút thuốc lá thụ động. 80% trong số hơn một tỷ người hút thuốc lá trên toàn cầu đang sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình.

Tại các nước phát triển, tỷ lệ hút thuốc lá đang giảm đi trong những thập kỷ qua. Ngược lại, tại các nước đang phát triển, tỷ lệ hút thuốc lá có xu hướng gia tăng. Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới.

Tiến sĩ Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, tỷ lệ nam giới hút thuốc tại nước ta là 47%. Trên 30 triệu người bị ảnh hưởng bởi khói thuốc, hút thuốc thụ động. Trong khi đó, chế tài xử phạt chưa đạt như mong muốn.

Đạp xe tuần hành tuyên truyền chống thuốc lá. Ảnh: N.P.

Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, ông Kidong Park chỉ ra thực tế, thuế và giá thuốc lá tại Việt Nam đều thấp so với các nước. Giá một bao thuốc lá tại Việt Nam rẻ nhất là 6.000 đồng, phổ biến ở mức dưới 20.000 đồng. Theo dữ liệu của WHO, giá này nằm trong 15 nước thấp nhất thế giới. Trong khi đó, thuế thuốc lá khi tính trên giá bán lẻ chỉ chiếm hơn 35%, rất thấp so với trung bình thế giới là 56%; thấp hơn so với chuẩn của WHO khuyến cáo là 70%.

Vì thế, ông Park đề nghị Việt Nam tăng thuế thuốc lá cao hơn nữa. Để đạt được mục tiêu giảm giảm tỷ lệ hút thuốc lá của nam giới từ 47% xuống 39% vào 2020; Việt Nam cần áp mức thuế tối thiểu là 2.000 đồng một bao và tối ưu là 5.000 đồng.

Để đạt được mục tiêu của Chính phủ, giảm tỷ lệ mắc và tử vong do thuốc lá  Quỹ Phòng Tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế đưa ra hai phương án.

Phương án 1: Từ năm 2020, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thêm thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 2.000 đồng một bao. Tỷ lệ hút thuốc ở nam giới có thể giảm 3%, giúp tránh 300.000 ca tử vong sớm do thuốc lá. Tăng doanh thu thuốc lá thêm 6.300 tỷ một năm.

Phương án 2: Từ năm 2020, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thêm thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 5.000 đồng một bao. Tỷ lệ hút thuốc ở nam giới có thể giảm 6,3%; giúp tránh được 900.000 ca tử vong sớm do thuốc lá; tăng doanh thu thuốc lá thêm 10.700 tỷ một năm.

Nếu chỉ tăng thuế tiêu thụ đặc biệt tăng lên 70% như hiện nay thì giá bán lẻ một bao thuốc lá 10.000 đồng cũng chỉ tăng 300 đồng.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết thêm, công tác phòng chống tác hại thuốc lá gặp nhiều khó khăn bởi thuốc lá là sản phẩm gây nghiện. Nếu người hút thuốc không có nhận thức và không có quyết tâm cao thì việc bỏ thuốc thực sự là vấn đề khó. Bên cạnh đó, lãnh đạo một số cơ quan đơn vị còn chưa quan tâm chỉ đạo thực hiện các quy định của luật; vẫn còn tình trạng hút thuốc tại nơi có quy định cấm…

Chủ đề Ngày Thế giới không khói thuốc lá năm nay là Thuốc lá và bệnh tim mạch. Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây bệnh tim mạch. 30% ca tử vong do bệnh tim mạch có nguyên nhân từ hút thuốc, 12% người tử vong do bệnh tim mạch có nguyên nhân từ hút thuốc thụ động. 20-30% tỷ lệ tử vong do đột quỵ có nguyên nhân từ việc hút thuốc lá. 

Nam Phương